Beslenme • 31 Ağustos 2020
Yazar: Adana'da Çocuk Olmak
ÇOCUK BESLENMESİ İLE İLGİLİ MERAK ETTİKLERİNİZ
Diyetisyen Gizem İncekalan Instagram hesabımızda gerçekleştirdiğimiz anket neticesinde sizden gelen çocuk beslenmesi ile ilgili sorularınızı cevaplandırdı. Ve yazının sonunda çocuklarınız ve kendiniz için hazırlayabileceğiniz 3 tarif paylaştı.
1. Oyun oynayarak yemek yemekten nasıl kurtuluruz?
Öncelikle kendinizi telkin edin birkaç yemek az yiyerek kalkabilir sofradan. Ama sizin de bunu dert etmediğinizi göstermeniz gerekiyor ona. Öncelikle ekranı kapatın, tv, tablet veya televizyon, sonra yemek kaldırma için belli bir süre verin mesela “yarım saat sonra sofrayı kaldıracağım” diyerek, kaşığı eline verip, afiyet olsun deyip kendi yemeğinize dönün:) Birkaç yemek sonra konu çok rahatlayacaktır diye düşünüyorum. Unutmamanız gereken en önemli durum; her gün veya her öğün aynı seviyede aç olmayabilir bazen daha az bazen daha çok yiyecektir.
2. Çocuğumun kahvaltı ile arası yok ne yapmamı önerirsiniz?
Çocuğunuzun yaşı kaç olursa olsun çocuğunuz anne- babasının sevdiklerini sevmeye, sevmediklerini sevmemeye meyilli olacaktır. Öncelikli en azından haftada 1-2 gün de olsa onunla oturup kahvaltı yapmalısınız ve onun da yemesini istediğiniz yumurta, peynir kaymak, domates, salatalık, zeytin gibi yiyecekleri allandıra ballandıra yemeniz lazım. Tabii ki bu durum bir iki kahvaltıda düzelmez ama zamanla denemeye başladığını göreceksiniz. Kendisine teklif etmeden “ben bunu çok seviyorum, sen de küçükken çok yerdin” gibi hatırlatmalar yapabilirsiniz. Bazı yiyecekleri lezzetini yok ederek yedirmeyi deneyebilirisiniz. Mesela yumurta yediremediğiniz çocuğunuza yumurtayı krep veya pancake olarak (tabii ki şeker değil bal kullanarak) çok rahatlıkla yedirebildiğinizi göreceksiniz.
3. Çocuğum sebze yemiyor, ne önerirsiniz?
Sizin de onunla birlikte yemeniz en önemlisi. Ispanak yemeyen babanın çocuğu da ıspanak yemiyor öncelikle bunu hatırlayın. Sonrasında evde sebze olan gün ona ikinci bir seçenek sunmayın. Zamanla denemeye başlayacaktır. Veya “yemeğimiz ıspanak veya kabak hangisini istersin?” gibi basit seçeneklere indirin. Ispanak olduğu gün sizin köfte yapma ihtimalinizi biliyorsa tabii ki köfte istemeye devam eder.
4. Çocuğum okula başlamadan önce her şeyi yiyordu, şimdi yemiyor, neden ?
Aslında burada bakmamız gereken durum sizin evde nasıl bir ortamda yemek yedirdiğiniz. Acaba okula gidene kadar sizin yardımınızla mı yiyordu? Belki de sizin yardımınızı arıyordur hala? Veya evde çok seveceği yemekleri yapacağınızı biliyordur ve okuldaki kendi istediği gibi pişmeyen yemekleri yemiyordur. Veya ortam kalabalık ve karmaşık olduğunda yemeğe konsantre olamayıp arkadaşlarıyla oyuna takılıyordur. Peki evde ne yaparsak düzelir? Öncelikle evde ona sorarak yemek hazırlamaktan vazgeçelim. Bir de evde yemesine yardım ediyorsak bu yardımdan vazgeçelim. Bir miktar konuyu rahatlatabilir bunlar.
5. Çikolata ve paketli yiyeceklerden nasıl uzak tutabilirim?
Aslında onların çocuk olduğunu düşünürsek tamamen çikolatadan uzak tutmayı hayal etmek abartı bir istek olabilir. Çocukta abur cuburla ilgili hayalimiz uzak tutma değil de sınırlama olabilir. Günlük limitleri belirleyip bu konuda kararlı davranmalısınız. İstediği kadar ısrar etsin bu sınırlar değişmemeli. Unutmayın her çocuk sınırlarını bilmekten mutlu olur.
Evde paketli gıda bulundurmamak, sağlıklı atıştırmalıklar hazırlamak ve limitli olarak sunmak da önemli.
6. Çocuk porsiyonunu kendisi mi belirler?
Evet aslında kesinlikle kendisi belirlemeli. Ama tabii ki çocuğa alması gerekenden fazla öğün sayısı veya aralarda fazla atıştırmalık verirsek doğru belirleyemeyebilir miktarı. Böyle durumlarda zamanlamaları düzenlemek gerekebilir.
7. Sebzeleri vitaminini kaybetmeden nasıl pişirip çocuklara sevdirebiliriz?
Yağı kavurmadan kullanmalıyız. Sebze yemeklerini pişirirken mümkün olduğunca çiğden tencereye tüm sebzeleri birlikte koyarak pişirmeliyiz. Haşlama yerine buharda pişirme yöntemini tavsiye edebilirim. Benim oğlum gibi ise, mesela karnabaharı pişmiş değil ama çiğ olarak seviyor veya pırasayı salata içinde seviyor, belki öyle yollar deneyebilirsiniz.
8. Yeni tatları denemeyen yemeği reddeden çocuklar için önerileriniz?
Yemediği yemeği farklı bir pişirme şekliyle sunabiliriz. Mesela kabak yemeği yerine mücver, karnabahar yerine karnabahar köftesi gibi. Ama en önemli kuralımız, yemek piçti, önüne geldi ve yemiyorsa, yeni bir alternatif sunmuyoruz.
9. Kendi kendine yemek yemeyen çocuklara önerileriniz?
Çocuğunuzun kendi yemesini istiyorsanız ona fırsat vermeli ve biraz sabırlı olmalısınız. Yememeye kararlı görünüyorsa 20 dk sonra sofrayı kaldıracağınızı söyleyip gerçekten kaldırmalısınız. Ertesi öğün yeniden aynı kuralla öğünü koyup, yemesi için fırsat vermelisiniz.
10. Çocuğumun boyu yaşıtlarından kısa, beslenmesini hangi yönde sağlamalıyız?
Öncelikle tüm gün beslenmesinde sebze, meyve, protein ve süt ürünleri tüketiminde eksiklik olup olmadığına bakmamız lazım. Eğer bunlarda sıkıntı yoksa, omega-3 alımını, balık tüketimini, semizotu ve ceviz tüketimini arttırmanızı tavsiye ederim. Omega-3’ü dışarıdan besin desteği olarak da verebilirisiniz. D vitamini için güneş görmesini, kalsiyum için de yoğurt, peynir ve kefir tüketimini arttırmanızı tavsiye ederim. Bir de spora özellikle basket, yüzme, voleybol gibi sporlara yönlendirebilirsiniz. ve tabii pandemi sürecinde evde ne yaparız derseniz trambolin ve ip atlamayı teşvik edebilirisiniz.
11. D vitamini eksikliği iştahsızlık yapabilir mi? Demir eksikliğinde nasıl beslenilmelidir?
Tüm vitaminlerin eksikliği halsizlik ve iştahsızlık yapabilir ama D vitamininde bu durum biraz daha fazla hissedilir. Doktorunuza danışmanızı tavsiye edebilirim.
Demir eksikliği yemeklerle geçmez. Doktor kontrolünde, besin desteği olarak verilmelidir. Ama genel olarak kırmızı et, kırmızı üzüm, yeşil yapraklı sebzeler, demirin iyi kaynakları arasında sayılabilir.
12. 3 yaşında çocuğuma yoğurt yedirmesem olur mu? Süt içmiyor ama peynir yiyor?
Kalsiyum alımı için süt, yoğurt veya peynir tüketmesi yeterli aslında. Yeterli peynir alıyorsa yoğurt yedirmek için ısrarcı olmayın ama mesela yoğurt yedirmenin farklı yollarını deneyebilirisiniz. Meyve ve bal ile karıştırıp ince bir şekilde bir kalıba döküp dondurun, dondurma olarak sevecektir:)
13. Kızım 7 yaşında insülin direnci yüksek ve 30 kilo ne yapmalıyım?
Sevebileceği, onun yaşına hitap edebilecek, onun sevip sevmediği yiyecekleri göz önüne alarak diyetini düzenleyebilecek, bir diyetisyen ile görüşmenizi ve 3-4 kilo vermesini tavsiye edebilirim.
14. Oğlum 3,5 yaşında ön dişleri tamamen çekildi ve ben hiç yemek yediremiyorum.
Sizi çok iyi anlıyorum çünkü benim oğlum da aynı şekilde ön dişlerinden sorun yaşıyor. Biraz sabırlı olursanız zamanla arka dişlerini daha rahat kullanmaya başlayacak ama bu dönemde çok iyi pişmiş, koparması gerekmeden öğütebileceği sebze yemeklerini, kıymalı yemekleri ve çorbaları deneyebilirsiniz. Bu dönem geçecek merak etmeyin.
15. Çocuğum yemek yiyor ancak kilo almıyor?
Bu konuyla ilgili çocuk doktoruna başvurabilirsiniz.
16. Dengeli bir beslenme nasıl olmalı? Örnek verebilir misiniz?
Sabah:
- 1 yumurta ve 1 dilim az tuzlu peynir domates veya
- 1 yumurtalı krep ve bal veya pekmez veya
- Yumurta, kırmızı biber, kaşar, biraz domates ve 1 tatlı kaşığı unu karıştırıp Muffin kabında tuzlu kek yapabilirsiniz
Öğlen:
- 4-5 yemek kaşığı sebze ve 1 kase yoğurt veya
- bazı çocuklar kahvaltıyı büyük yaparsa öğlen sadece meyve yiyip akşam öğününe geçebilirler
Akşam:
- 5-6 kaşık sebze ve 3-4 kaşık pilav veya
- 3 köfte ve 4 kaşık makarna veya
- 1 balık (Fırın veya ızgara) veya 1 dilim somon
Çocuklar karışık salatayı sevmeyebilir bu yemeklerin yanına domates ve biber gibi tek tip eşlik ediciler tercih edebilirsiniz
TARİFLER:
Pekmezli Dutlu Kek
Malzemeler:
- 3 yumurta
- 1 su bardağı pekmez veya bal
- 1 su bardağı sade ve sıvı yağ karışımı
- 2,5 su bardağı un
- 1 su bardağı dut kurusu
- 1 paket kabartma tozu
Yapılışı:
Yumurta ve pekmezi çırpalım. Un ve kabartma tozunu ekleyip karıştıralım. Dutu ekleyelim. Fındık ve ceviz de eklemek isterseniz besleyiciliği artacaktır. 180 derece önceden ısıtılmış fırında 25-30 dk pişirebilirsiniz.
Havuçlu Pekmezli Kek
Malzemeler:
- 1 adet yumurta
- 1 çay bardağı pekmez
- ½ çay bardağı süt
- 1 rende havuç
- 4-5 ceviz ezilmiş
- 4 yemek kaşığı zeytinyağı
- 3 yemek kaşığı tam buğday unu
- 3 yemek kaşığı yulaf unu
- Aldığı kadar beyaz un
Sıvı malzemeleri çırpalım, kuru malzemelere ekleyelim. 180 derece önceden ısıtılmış fırında 25-30 dk pişirebilirsiniz.
Sebze Mücver
Malzemeler:
- 1 kabak
- 1 patates
- 1 havuç
- 1 kaşık un
- 2 yumurta
- Maydanoz, dereotu, yeşil soğan
- Kaşar veya beyaz peynir
Yapılışı:
Kaşar ve beyaz peyniri istediğiniz kadar maydanoz, dereotu, yeşil soğan, karabiber, tuz, biraz yağ ile karıştırın. Bunları tamamen isteğe göre arttırıp azaltın. Borcamın dibini yağlayıp karışımı döküp fırında pişirebiliriz. 200 derecede önceden isitilmiş fırında, 35 dk civarında turboda pişirebilirsiniz.