Almanca’da Wimmelbilderbuch ismiyle anılan çocuk kitapları, yan yana iki sayfa boyunca, sadece küçük küçük çizimlerle insanlar, hayvanlar, nesneler ve olaylar üzerine resimli hikayeler anlatan bir sessiz (yazısız) kitap türü.
İngilizce’de Wimmelbook, Türkçe’de ise Wimmel Kitapları olarak geçiyor. (Şimdilik çok ilgi gördüğü ve Türkçe’de özel bir isim verildiği söylenemez.) Wimmel kelimesi Almanca’da “bol olmak, kaynamak” demek ve kitaplardaki resimlerde bolca, kıpır kıpır çizimler yer alıyor. Sayfaların her bir noktası size farklı hikayeler anlatıyor.
ALİ MITGUTSCH
Altmışlı yıllarda Wimmel kitap türünün öncüsü Alman çizer Ali Mitgutsch oldu. İçinde “sonsuz hikayeler” olan bir çocuk kitabı yaratılması konusunda ona ilham veren ise çocuk psikoloğu Kurt Seelman’dı. Günlük yaşamdan sahneler, birçok olay ve duygu durumu taşıyan çocuk kitapları, çocuğun birçok hikaye yaratmasına ve üzerine uzun uzun konuşmanıza olanak tanıyor. Yaratıcılığı geliştirmeyi ve okuma yazma bilmese dahi kitaplarla uzun uzun vakit geçirmesini sağlayan açık uçlu bir kaynak.
WHERE IS WALLY (WALDO) ?
Google çeviriden baktığımızda “Wimmelbilderbush” İngilizceye “gizli nesne kitabı” olarak çevrilmiş ancak tam olarak Ara Bul kitaplarından sayılmaz. Bu kitapların Amerika’da ve Avrupa’da meşhur olması ise çizer Martin Handford’un “Where is Wally (Amerika’da Waldo)?” serisi ile oluyor. Bu kitaplardan biri Türkçe’ye “Ali Nerede?” olarak Tudem Yayınları tarafından çevrildi. Aslında ara bul kitabı olmasının yanında insan çokluğu, olaylar, küçük küçük çizimler wimmel kitaplarının bir benzeri.
ROTRAUT SUSANNE BERNER
Rotraut Susanne Berner’in çizdiği kitaplar Türkiye’de baskısı olan ilk wimmel kitapları oldu. Kuraldışı Yayınları tarafından çıkarıldı. Bu türdeki ilk eseri 2003’te çizdiği Kış Kitabı. Onu Bahar Kitabı, Yaz Kitabı ve Güz Kitabı izliyor. Kitaplarının 3 milyondan fazla basılmasıyla Ali Mitgutsch’un bu alandaki önemli rakiplerinden oldu. Birçok insan ve hayvan kitabın sonuna kadar her sayfada var olabiliyor, bu da wimmel kitap türüne güzel yenilikler getirdiğini gösteriyor.
TÜRKİYE’DE BASKISI BULUNAN BENZER ÖRNEKLER
Türkiye’de henüz çok fazla popülerleşmeyen, satılmayan veya çizilmeyen bu tür Amerika ve Avrupa’da hemen hemen her çocuğun evinde bulunuyor. Biz de instagramda yaptığımız anketlerin desteği ile birebir wimmel kitapları olmasa da Türkiye’de var olan diğer benzer örnekleri sizler için derledik.
KIRMIZI RİNGA
Sarıgaga Yayınları tarafından Türkçeleştirilen kitabı “Kırmızı Ringa” yarı yarıya wimmel kitabı. Bir parkta bulunan küçük, büyük, dört ayaklı, iki ayaklı birçok karakterin hayatından kısa bir kesit sunuyor ve sonsuz hikaye üretmek için çok uygun. Kitabın diğer yarısında ise çizimlerdeki kişiler üzerine yazar tarafından anlatılan hikayeler var. Ama siz kendi hikayenizi yazacaksınız.
Kitabın yazarı ve çizeri (Gonzalo Moure- Alicia Varela) okuyucuya seslenerek şu notu düşmüşler: Nerede olursan ol, çevrende hikayeler vardır. Pek çok hikaye. İnsanlar kadar çok. Ama onları görür müyüz? Bazen evet. İşte bundan bahsediyor bu kitap. Başlangıçta, ilk baktığında yalnızca kırmızı ringa balığını göreceksin. Dikkatini dağıtmak için bir bahane, bir oyun, neredeyse bir şaka, Ama aslında o balık senin bakışın. Ringa balığı sensin, bu sayfalara kim bakarsa ringa balığı o. Denemeye ne dersin?
GÖL KIYISINDA BİR TATİL
Yazarı Florence Ducatteau olan Marsık Kitap tarafından yayınlanan kitapta Robin, ailesiyle birlikte tatile çıkıyor. Onların yazlık evi bir gölün kenarında. O gölde minicik bir ada var. Amelie de göle kamp yapmak için gelmiş. Bay Yukata Komo da orada. Hem belirli bir hikayenin yazılı olarak yer aldığı, hem de çizimlerin wimmel türünde olduğu bir hikaye. Sonunda ise kitabın içerisinde arayıp bulabileceğiniz birçok soru var.
NEREDE BU MİRKETLER SERİSİ?
“Where is Waldo?” serisine çok benzeyen bir ara bul kitabı ancak çizimlerde birçok insan ve olay yer aldığı için aslında hikayeler de türetmeye çok açık bir wimmel türü benzeri. 1001 Çiçek Yayınlarından çıkan seride şimdilik 3 kitap var. “Nerede Bu Mirketler?”, “Zamanda Yolculuk”, “Mirketler Tatilde”
BUL, EĞLEN, ÖĞREN SERİSİ
İşbankası Kültür Yayınlarından çıkan serinin her kitabında kalabalıklar içerisinde birçok olay yer alıyor. Genellikle her sayfada olayın aynı fotoğraf açısı var ama saatler ya da günler farklı, insanlar ve olaylar farklı. Mesela “Havalimanında Bir Gün” de uçağı ve havalimanını hep aynı açıdan görüyoruz ancak saatler değiştikçe insanlar ve olaylar değişiyor. Aslında yine bir eğlenceli ara bul kitabı ancak bu karmaşa bize wimmel kitaplarını andırıyor ve yine üzerine anlatılacak çok hikaye var. Seride “Futbol Stadyumunda Bir Gün”, Köyde Bir Yıl”, “Tren İstasyonunda Bir Gün”, “Şehirde Bir Gün”, “İnşaat Sahasında Bir Yıl” “Şatoda Bir Yıl” gibi kitaplar bulunuyor.
